Wat zijn EDOF-lenzen?
Extended Depth of Focus-lenzen, beter bekend als EDOF-lenzen of EDOF IOL, zijn een innovatieve ontwikkeling in de oogheelkunde. Het gaat om een type kunstlens die tijdens een staaroperatie of lensvervangingsoperatie in het oog wordt geplaatst ter vervanging van de eigen lens of een troebele lens. Wat deze EDOF kunstlens bijzonder maakt, is dat ze niet slechts op één afstand scherp zicht bieden, zoals een standaard monofocale lens, maar een groter bereik van scherpte mogelijk maken. Dit betekent dat patiënten niet alleen in de verte scherp kunnen zien, maar ook op middellange afstand, zoals bij autorijden, werken op de computer of koken. Voor dagelijkse activiteiten betekent dit vaak optimaal zicht en meer vrijheid.
De populariteit van de EDOF lens groeit snel. Veel mensen willen na een staaroperatie minder bril nodig hebben, zonder de bijwerkingen die soms gepaard gaan met een multifocale lens of multifocale kunstlens. De EDOF lens nadelen zijn vaak minder storend dan bij een multifocale variant. EDOF lenzen beloven een goede balans: een natuurlijke kijkervaring, minder visuele storingen, en toch een breed functioneel zichtbereik. Ze zijn daarmee een aantrekkelijke optie voor mensen die waarde hechten aan vrijheid, dagelijkse bezigheden en comfort. Voor sommigen is het een premium lens keuze, vergeleken met een standaard lens of standaard kunstlens.
Hoe werken EDOF-lenzen?
Technologie en ontwerp
De werking van EDOF lenzen berust op een geavanceerde optische technologie die het licht op een slimme manier verspreidt. Waar een monofocale kunstlens licht maar op één brandpunt concentreert, gebruiken EDOF kunstlenzen een ontwerp dat het brandpunt ‘verlengt’. Dit heet extended depth of focus (of kortweg extended depth). Dit gebeurt vaak met speciale diffractieve patronen of asferische oppervlakken in de lens, waardoor een breder gebied scherp zien mogelijk maakt.
Het resultaat is dat de meeste patiënten een naadloze overgang ervaren tussen veraf en middellange afstanden, zonder dat het zicht op één specifiek punt extreem scherp ten koste van de rest wordt. Het voelt vaak natuurlijker dan bij een multifocale kunstlens, die werkt met meerdere brandpunten en daardoor soms halo’s of schitteringen bij lichtbronnen kan veroorzaken.
Verschil met multifocale en monofocale lenzen
Monofocale lenzen bieden enkel helder zicht op één afstand – meestal veraf. Ze zijn betrouwbaar en geven een scherper beeld, maar de patiënt heeft vaak een leesbril nodig of een veraf bril. Een monofocale kunstlens is meestal de standaard kunstlens die binnen de basisverzekering valt.
Een multifocale lens daarentegen verdeelt het licht in meerdere brandpunten (meestal ver en dichtbij). Dit vermindert de brilsterkte en zorgt dat men minder vaak een bril nodig heeft. Het nadeel is dat dit kan leiden tot nadelen zoals halo’s, schitteringen of minder contrast.
EDOF-lenzen nemen een tussenpositie in. Ze bieden minder extreme afhankelijkheid van een leesbril dan een standaard monofocale lens, maar veroorzaken minder storingen dan een multifocale lens of trifocale lens. Voor wie waarde hecht aan comfort, weinig optische bijwerkingen en vooral scherpte op middellange afstanden (bijvoorbeeld computerwerk of autorijden), is dit een goede optie. Voor intensief lezen kan echter nog een leesbril nodig zijn.
EDOF lens nadelen – Een volledig overzicht
Nachtzichtproblemen en halo’s
Hoewel een EDOF lens minder halo’s en schitteringen geeft dan een multifocale lens, kunnen sommige patiënten toch hinder ervaren bij nachtzicht. Tijdens veraf kijken in het donker (bijvoorbeeld bij autorijden) kunnen lampen een lichte waas of krans vertonen. Dit komt doordat de lens het licht anders verdeelt dan een natuurlijke ooglens. De frequentie verschilt per patiënt: sommigen merken het nauwelijks, anderen vinden de nadelen storend.
Mogelijke vermindering van contrast en scherpte
Omdat het zicht bij een EDOF lens over een groter bereik verdeeld wordt, kan het contrast iets lager zijn dan bij een monofocale kunstlens. In omstandigheden met weinig licht of bij lezen van fijne letters kan dat merkbaar zijn. Dit leidt zelden tot complicaties, maar het is wel iets dat patiënten moeten weten. Het doel blijft goed zicht en dagelijkse activiteiten zonder grote problemen.
Aanpassingsperiode voor de hersenen
Het brein moet leren omgaan met het nieuwe type beeld dat door een EDOF kunstlens binnenkomt. De meeste patiënten passen zich in enkele weken aan, maar sommigen doen er maanden over. Gedurende deze periode kan men schommelingen ervaren in scherpte of visuele beleving. Een ervaren oogarts op de poli oogheelkunde legt dit vaak vooraf goed uit.
Risico op droge ogen of andere bijwerkingen
Zoals bij alle soorten kunstlenzen kan er tijdelijk last zijn van droge ogen, lichtgevoeligheid of een gevoel van irritatie. Dit komt meestal niet direct door de implantlens, maar door het genezingsproces van de operatie. In de meeste gevallen verdwijnen deze klachten vanzelf.
Vergelijking: EDOF-lenzen vs. andere lenstypen
Multifocale lenzen
Een multifocale lens of multifocale kunstlens is ideaal voor wie maximale onafhankelijkheid van een bril wil, ook voor dichtbij scherp lezen. Het nadeel is een grotere kans op halo’s en schitteringen. Vergeleken hiermee zijn EDOF lenzen comfortabeler en rustiger voor de ogen, maar men kan vaak niet zonder leesbril nodig voor fijn werk.
Trifocale lenzen
Trifocale lenzen zijn een uitbreiding van multifocale technologie en geven drie brandpunten: ver, midden en dichtbij. Voor wie veel leest of vaak fijne taken uitvoert, zijn ze ideaal. Het nadeel is dat de kans op visuele bijwerkingen groter is dan bij een EDOF lens. Vooral patiënten die veel ’s nachts autorijden of last hebben van een hoge cilinderafwijking kunnen beter een andere oplossing kiezen.
Monofocale lenzen
Monofocale lenzen zijn de meest veilige en voorspelbare keuze. Ze leveren perfect zicht op één afstand, vaak met de scherpste en meest contrastrijke resultaten. Het nadeel is dat men vaak een leesbril nodig of een vertebril nodig heeft voor verschillende afstanden. Voor wie geen risico wil nemen op halo’s of contrastverlies, blijft een standaard monofocale lens of standaard kunstlens de gouden standaard.
Voor wie zijn EDOF-lenzen geschikt?
Ideale kandidaatprofielen
EDOF lenzen zijn ideaal voor mensen met een actieve levensstijl die veel bezig zijn met dagelijkse bezigheden zoals autorijden, sporten of computerwerk. De gezondheid van het oog moet goed zijn: geen ernstige netvliesproblemen, hoornvliesafwijkingen of hoge cilinderafwijking. In die gevallen kan een torische lens corrigeert de cilinderafwijking.
Wanneer beter niet kiezen voor EDOF-lenzen
Voor patiënten die extreem veel lezen of extreem dichtbij scherp willen zien, kan een multifocale kunstlens of trifocale lens beter zijn. Ook bij mensen met troebele lens, vertroebeling van de ooglens, of bestaande oogziekten adviseert de oogarts vaak een ander type lens of zelfs ooglaseren, afhankelijk van de situatie.
Kosten en vergoedingen
Prijs in Nederland en België
De kosten van een EDOF lens liggen gemiddeld tussen €2500 en €3500 per oog. Dit is hoger dan bij een standaard lens of monofocale kunstlens, die vaak door de basisverzekering wordt vergoed. Voor een premium lens geldt meestal een eigen bijdrage.
Mogelijkheden voor verzekering en financiering
In de meeste gevallen worden EDOF kunstlenzen niet volledig vergoed door de basisverzekering. Een zorgverzekeraar kan een deel vergoeden via een aanvullende verzekering. Soms geldt dat een andere folder van de verzekeraar de precieze voorwaarden uitlegt. Het is belangrijk dit vooraf goed te bespreken op de poli oogheelkunde.
Ervaringen en wetenschappelijke studies
Patiëntverhalen en reviews
Veel patiënten met een EDOF lens geven aan dat hun dagelijkse activiteiten gemakkelijker zijn geworden. Ze hebben minder vaak een bril nodig en ervaren hun zicht als natuurlijk. Voor dichtbij lezen is soms nog een leesbril nodig, maar dat wordt niet als groot nadeel gezien.
Resultaten uit klinische onderzoeken
Onderzoeken tonen aan dat EDOF IOL een hoge patiënttevredenheid oplevert. De meeste patiënten ervaren goed zicht en scherper beeld voor zowel veraf als middenafstanden. De kans op storende halo’s is kleiner dan bij een multifocale lens. Wel bevestigen studies dat dichtbij scherp lezen meestal nog met een leesbril gaat.
Toekomstige ontwikkelingen
De technologie staat niet stil. Nieuwe generaties EDOF kunstlenzen combineren extended depth met multifocale elementen, zodat men optimaal zicht heeft op verschillende afstanden. Er wordt ook gewerkt aan dynamische type lenzen die zich automatisch aanpassen, vergelijkbaar met de natuurlijke ooglens.
Als u geïnteresseerd bent in een voordelige optie voor ooglaseren, raden wij u ooglaseren in Turkije aan. In Turkije staan hooggekwalificeerde artsen tot uw beschikking, gecombineerd met aantrekkelijke prijzen – aanzienlijk goedkoper dan in vergelijking met Nederland. Bovendien worden daar, als alternatief voor een laserbehandeling, ook moderne trifocale lenzen gebruikt. Ook hier ligt de prijs meestal ruim onder de helft van wat u in Nederland zou betalen.
FAQ – Veelgestelde vragen over EDOF-lenzen
Zijn EDOF-lenzen geschikt voor iedereen?
Nee, niet iedereen komt in aanmerking. Mensen met netvliesproblemen, ernstige complicaties in het hoornvlies of hoge verwachtingen van perfect zicht dichtbij kunnen beter een ander type kunstlens kiezen.
Hoe lang duurt het herstel na de implantatie?
Na een operatie aan de ogen verloopt het herstel meestal vlot. Binnen een paar dagen kan men beter zien, maar de volledige aanpassing duurt soms weken of maanden.
Zijn de nadelen permanent of tijdelijk?
Veel bijwerkingen, zoals halo’s of contrastverlies, nemen af na verloop van tijd. Sommige nadelen zoals een lichte vermindering van scherp zicht zijn inherent aan de technologie.
Kan ik nog een bril nodig hebben na EDOF-lenzen?
Ja, vooral voor dichtbij scherp lezen is vaak een leesbril nodig. Voor dagelijkse bezigheden zoals autorijden en werken is meestal geen bril meer nodig.
Worden de kosten vergoed door mijn verzekering?
De basisverzekering dekt vooral de standaard kunstlens of monofocale kunstlens. Voor een EDOF lens geldt vaak een eigen bijdrage, tenzij de zorgverzekeraar via een aanvullende verzekering dekking biedt.
